m. b. drozd
_
meditatio № 182 - ' Na początku '
…
część 2
_
Bez względu na spory większość uczonych zgadza się, ze miejscami Księga Rodzaju jest nielogiczna. W wersie 16 (1,16) czwartego dnia Bóg tworzy Słońce, a przecież dnia pierwszego było już światło, kiedy Bóg oddzielił dzień od nocy. Jakie światło może istnieć bez słońca? Ludzie, którzy szukają duchowego znaczenia Księgi Rodzaju nie dostrzegają w tym żadnej sprzeczności. To światło z dnia pierwszego, to tzw. ‘światło ukryte’. U końca czasu zajaśnieje ponownie, byśmy wszystko zrozumieli. Oświetli twarze prawych, a my pojmiemy prawdziwe źródło dobra i sprawiedliwości. W porównaniu z tym światłem Słońce to mała iskierka.
Piątego dnia stworzenia Bóg wypełnił zwierzęta i wody, a na Niebie umieścił ptaki. W babilońskim micie półboskie potwory morskie walczą ze sobą, zanim następuje akt stworzenia. Po raz kolejny wersja hebrajska odrzuca wcześniejszy chaos i brutalność. Dlaczego? Uczeni wciąż nie wiedzą, skąd wzięła się łagodna natura pierwszych rozdziałów Biblii.
… …
szóstego dnia
Potem, szóstego dnia: „Bóg uczynił różne rodzaje dzikich zwierząt, bydła i wszelkich zwierząt pełzających po ziemi. I widział Bóg, ze były dobre” [Rdz 1,25]. Pierwszego cudu w szóstym dniu stworzenia Bóg dokonuje za pomocą słowa. W przeciwieństwie do bogów pogańskich którzy o wszystko walczyli, Bóg Hebrajczyków tworzy bez użycia przemocy jedynie poprzez słowo. W Biblii poza życiem, święte są tylko słowa. Nie ma żadnej magicznej różdżki, żadnych zaklęć i wyłaniającej się z nich religii, która kształtuje świat. Jest tylko słowo. Dla nas, ludzi, to nauka, ze my także kształtujemy świat naszymi słowami, ze język bywa potężny, niszczycielski, ale i twórczy.
Szóstego dnia Bóg powołuje do życia także swoje najważniejsze dzieło: «A wreszcie rzekł Bóg: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!” Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się…”» [Rdz 1,26-28].
Przed Księgą Rodzaju żaden człowiek nie powstał na podobieństwo Boga. To chyba najbardziej rewolucyjny element hebrajskiej wersji stworzenia. W mitach pogańskich ludzie powstali, by służyć swoim królom i bogom. Jak śmiertelnik mógł uważać, ze jest podobny bogu? Jak to w ogóle rozumieć? Bóg nie stworzył ludzi na swoich niewolników, jak w mitach mezopotamskich, gdzie musieli służyć swoim bóstwom. Bóg stworzył mężczyznę i kobietę na swoje podobieństwo, po czym umieścił ich w ‘raju’ jako symbol swojej władzy nad Ziemią. To miało sens jeśli byli Mu podobni. Ludzie powstali na Boże podobieństwo, więc muszą mieć jakieś boskie cechy, chociażby inteligencję, zdolność racjonalnego myślenia i tworzenia. I tak, szóstego dnia stworzenia, na którym się kończy pierwszy rozdział Biblii, mężczyzna i kobieta otrzymują bogatą, żyzną ziemię.
W drugim rozdziale Księgi Rodzaju Bóg znowu tworzy mężczyznę i kobietę w Edenie. Czy istnieją dwa mity o stworzeniu? Postaram się wyjaśnić tę zagadkę.
… …
siódmego dnia
„ … Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwarzając” [Rdz 2,3]
To, co dziś uważamy za normalne, czyli najwyżej sześciodniowy tydzień pracy, stanowi najbardziej namacalne dziedzictwo mitu o stworzeniu z Księgi Rodzaju. Przed czasami biblijnymi zwykli śmiertelnicy nie mogli cieszyć się dniami wolnymi. Wszyscy byli niewolnikami swoich królów i bogów, którzy wciąż obawiali się rebelii.
Odpoczynek hebrajskiego Boga podkreślał Jego potęgę. Mógł odpocząć bez obaw, ze ktoś podważy Jego władzę. Ten dzień wytchnienia miał także znaczenie duchowe. Biblia uczy nas, ze Bóg ma mnóstwo obowiązków, ale znajduje także czas na odpoczynek. My ludzie, musimy postępować tak samo. Musimy tworzyć, pracować w pocie czoła, ale poza tym, od czasu do czasu, musimy się zatrzymać.
… …
Według pierwszych poetyckich wersów Biblii, proces tworzenia trwał sześć dni. Potem, w rozdziale drugim wszystko się powtarza w innej kolejności. Zmienia się także przekaz.
„ … nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi (…) Wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia…” [Rdz 2,5-7]
Wydaje się, ze człowiek powstał drugi raz i to zanim pojawiło się inne życie. Czy to dwa różne mity? W następnych 16 wersach 2 rozdziału Bóg tworzy ‘rajski ogród’, a potem z ziemi wszystkie żywe stworzenia, by służyły człowiekowi.
W rozdziale 1 kobieta pojawiła się razem z mężczyzną szóstego dnia. W rozdziale 2 stworzenie nie ma ram czasowych. Kończy się, kiedy pierwsza kobieta powstaje z żebra mężczyzny. Czy to dwa różne wersje mitu stworzenia? Jak dawni i obecni badacze oraz kapłani wyjaśniają ewidentne sprzeczności? Uważa się, ze rozdział 2 powstał przed 1 rozdziałem, dziesięć stuleci przed narodzinami Chrystusa, kiedy żydowskie państwo przeżywało rozkwit. Wierzono, ze stoi za tym Bóg. Ta teoria zakłada, ze niezwykle poetycki początek Księgi Rodzaju powstał 400 lat później, kiedy Izraelici zmagali się z traumą klęski i wygnania. Obraz dalekiego, dostojnego Boga dawał im siłę do walki o przetrwanie.
Wielu jednak biblistów nie zgadza się z tym twierdzeniem. Uważają, ze dzieje stworzenia przekazał Mojżeszowi Bóg, razem z Dziesięcioma Przykazaniami. Twierdzą, ze autorem Księgi Rodzaju jest sam Bóg. Natchnął jakiegoś człowieka, by ją spisał. Tradycja podaje, ze tym człowiekiem był Mojżesz. Inni zaś uważają, ze czas powstania obu rozdziałów nie ma znaczenia. Nie widzą też w nich żadnych sprzeczności. [ c.d.n. ]
[ 14. o6. 2o11]
_ __ ___ ____ _____ ______ ____________ _________________ cum Deo
|