Dies Et Mens i Dziecięca Kraina - ks. Moisey Bogdan Drozd

ks. Moisey B. Drozd - Dies Et Mens i Dziecięca Kraina

Dies Et Mens
moisey bogdan drozd

D I E S ET M E N S [ 730 ]

~ DEUS ABSCONDITUS ~ ' Bóg ukryty ' cz. III [c.d.]

refleksja filozoficzna

4. Bóg ukryty, nieskończony i nieograniczony ?

Mikołaj Malebranche (1638-1715) - najoryginalniejszy z Kartezjanów – choć w swoich poglądach otarł się o panteizm, wypowiada cenną myśl, która kiedyś wiele mi wyjaśniła, mianowicie :

„ Tylko Bóg, tylko nieskończoność, tylko byt nieograniczony lub nieskończoność nieskończenie nieskończona może zawierać rzeczywistość nieskończenie nieskończoną, którą widzę, gdy myślę o bycie a nie o takich lub innych istnieniach”.

"... nieskończoność nieskończenie nieskończona..." - trochę zawiła konstrukcja semantyczna, ale sami widzimy jak ważna, kluczowa - nie tylko w filozofii - jest epistemologia*1), czyli (najprościej) : to co mówię, wyrażam, ktoś inny każde słowo, "znak", rozumie i interpretuje tak samo jak ja. Ale nie w tym rzecz. Myśl M. Malebranche`a jest bardzo interesująca. Wyjaśnię trochę o co chodzi. Nie można uważać Boga jedynie za byt możliwy (że może istnieć, ale nie musi); nic go nie zawiera, nic nie wyobraża, czyli :

JEŚLI SIĘ MYŚLI O NIM, MUSI ISTNIEĆ.

Wynika z tego, ze idea Boga jest identyczna z bytem Boga, który w ten sposób jest bezpośrednio obecny we mnie. Chcę podkreślić, ze Bóg, czyli nieskończoność nie może być „widzialny” za pomocą idei, która go wyobrażałaby. „Nieskończoność – mówi M. Malebranche - jest sama sobie ideą, nie może posiadać żadnego pierwowzoru. Jedynie tylko rzeczy stworzone, tylko istoty takie a takie, są widzialne za pomocą idei, wyobrażających je, nawet zanim zostały stworzone. Możnaby widzieć koło, dom, słońce, mimo żeby ich nie było, ponieważ wszystko co jest skończone jest widzialne w nieskończoności, która zawiera jego idee inteligijne*2). Nieskończoność natomiast oglądać można tylko w nie samej; albowiem nieskończoności nie można wyobrażać nic skończonego... Sam sobie pierwowzorem jest Byt i zawiera on w sobie pierwowzory wszystkich istot".

Na pierwszy rzut oka, to nieco skomplikowany wywód, ale w istocie rzeczy to piękna mistyka naukowa. Życzę siły i wytrwałości, gdyż przez kilka dni pomęczę trochę państwa, a i sam się doszkolę. Przyszło mi na myśl także i to, ze Wielki Post to czas umartwiania nie tylko naszego ciała, ale i umysłu.

Pozdrawiam z głębokości mojej skończoności i ograniczoności.
[c.d.n.]
____________

Przypisy

(*1) Epistemologia (etym. gr. ἐπιστήμη, episteme - "wiedza; umiejętność, zrozumienie", λόγος, logos - "nauka; myśl") albo teoria poznania, ewentualnie gnoseologia - dział filozofii zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.
(*2 ) według Kartezjusza świat złożony jest z elementów inteligijnych tylko rozumowo poznawalnych.